Để cây phát triển và khỏe mạnh, điều quan trọng là cây phải được nuôi dưỡng trong một môi trường sống phù hợp, hay còn gọi là môi trường vi khí hậu (micro climate). Độ ẩm cao hoặc nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp khiến cây dễ bị stress. Cây bị stress, sức đề kháng yếu là điều kiện thuận lợi để sâu bệnh hại tấn công. Môi trường được kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm tốt sẽ tăng năng suất cây trồng và tăng tốc độ thoát hơi nước để hấp thụ dinh dưỡng, dẫn đến chất lượng sản phẩm ngon hơn, tăng khả năng kiểm soát cây theo chu kỳ tăng trưởng.

Những khó khăn  khi quản lí nhiệt độ và độ ẩm

Duy trì tính nhất quán

Có thể khó để duy trì nhiệt độ và độ ẩm nhất quán trong nhà kính. Nhiệt độ và độ ẩm thường xuyên thay đổi dễ làm cho cây trồng bị stress.

Thoát hơi nước

Quản lý nhiệt độ và độ ẩm sẽ cho phép bạn kiểm soát tốc độ thoát hơi nước của cây trồng. Bằng cách giữ độ ẩm ở mức tối ưu, bạn có thể tăng độ bốc thoát hơi nước của lá.

Đọng sương

Đọng sương sẽ hình thành trên cây, quả nếu độ ẩm không được kiểm soát tốt. Các khu vực đọng sương sẽ tạo ra một môi trường sản sinh ra bệnh và nấm mốc có tác động gây hại cho cây trồng.

Ảnh hưởng bên ngoài

Điều quan trọng là phải nhận thức được những gì đang xảy ra bên ngoài và bên trong môi trường phát triển của cây trồng để cân bằng không khí bên ngoài và bên trong nhà màng, nhằm tạo môi trường ổn định cho cây trồng phát triển.

Độ ẩm hay nhiệt độ không ảnh hưởng đến nhau?

Không đúng. Khi bạn điều chỉnh nhiệt độ thì sẽ ảnh hưởng đến độ ẩm và ngược lại. Bạn sẽ phải thực hiện một số thử nghiệm để tìm ra mức độ phù hợp cho cây trồng của bạn.

Có một giải pháp để áp dụng cho mọi nơi và mọi đối tượng?

Không, không có độc nhất giải pháp nào có thể sử dụng cho mọi đối tượng cây trồng hay ở mọi nơi. Mỗi vùng khí hậu có đặc trưng riêng: độ ẩm, số giờ nắng, nhiệt độ trung bình, chất lượng nguồn nước, đất, cường độ gió,… nên mỗi một chúng ta phải xây dựng giải pháp phù hợp cho mình. Ví dụ, một chuyên gia trồng cà chua thành công ở Israel thì không có nghĩa sẽ có giải pháp cho mọi vấn đề khi bắt đầu trồng ở Việt Nam vì đặc trưng khí hậu 2 vùng khác nhau nên sẽ có những vấn đề khác nhau phải giải quyết, độ ẩm trung bình ở Việt Nam cao hơn tại Israel nên bệnh hại nhiều hơn. Hay mô hình nhà màng ở Đà Lạt cũng không thể được copy nguyên si để trồng ở vùng nóng vì đặc trưng khí hậu 2 vùng cũng khác nhau.

Phương pháp kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm

Có nhiều phương pháp để kiểm soát môi trường trong nhà kính, bao gồm hệ thống quạt, thông gió, tường ướt, lưới cắt nắng, nhiệt bức xạ và phun sương.

Quạt gió

Có 2 loại quạt được sử dụng để đảm bảo không khí trong nhà kính được chuyển động nhất quán. Thứ nhất là quạt gió ngang (HAF), được gắn trên mái và hai bên vách nhà kính. HAF là loại quạt giúp tăng tính sự đồng nhất nhiệt bên trong nhà với chi phí tiết kiệm, giúp cây trồng phát triển tương đồng. Thứ hai là quạt hút. Quạt hút làm mát nhà kính bằng cách hút không khí từ bên ngoài vào và trao đổi với không khí bên trong nhà kính. Sử dụng quạt hút giúp giữ cho nhà kính mát mẻ hơn và làm giảm độ ẩm.

Hệ thống thông gió

Khi thảo luận về hệ thống thông gió, điều đầu tiên cần ghi nhớ là cho dù bạn chọn phương pháp tự động hóa nào, hãy đảm bảo rằng bạn có một trạm khí tượng. Trạm khí tượng cho phép bạn theo dõi nhiệt độ, độ ẩm bên ngoài, bức xạ mặt trời, mức độ mưa và gió. Có hai phương pháp thông gió thường được áp dụng. Thông gió mái là một phương pháp làm mát thụ động, áp dụng hiện tượng đối lưu tự nhiên của không khí nóng. Thông gió vách được sử dụng để bảo vệ cây trồng thông qua việc tăng luồng không khí trong nhà kính.

Tường ướt

Tường ướt là một phương pháp làm mát tích cực giúp làm giảm nhiệt độ trong nhà kính. Phương pháp này sử dụng máng xối nước ở trên đỉnh, nước chảy xuống qua bức tường và về lại ống thu. Nước sau đó đi qua hệ thống lọc và tuần hoàn lại. Sự kết hợp 2 phương pháp tường ướt và quạt hút là 1 phương pháp hiệu quả, giúp tiết kiệm chi phí và làm giảm nhiệt độ nhà kính từ 10 - 15 độ. Khi áp dụng phương pháp tường ướt, điều quan trọng là phải theo dõi độ ẩm nhà kính và phải tắt nguồn cung cấp nước cho tường ướt nếu độ ẩm nhà kính quá cao.

Lưới cắt nắng

Lưới cắt nắng là tấm lưới cuộn theo đường ray nằm phía trên cây trồng. Tận dụng bức xạ mặt trời sẽ giúp tiết kiệm chi phí nhưng cần đảm bảo kiểm soát mức độ tiếp xúc của bức xạ mặt trời với cây trồng và sử dụng lưới cắt nắng để bảo vệ cây trồng khỏi bị đốt cháy. Một yếu tố quan trọng khác cần xem xét là mức độ truyền tải. Khi chọn loại lưới cách nắng, việc chọn loại có mắt lưới dày hoặc thưa sẽ tác động đáng kể đến khí hậu. Mắt lưới thưa hơn giải quyết vấn đề độ ẩm quá cao trong khi mắt lưới dày hơn giúp giữ lại độ ẩm và nhiệt độ nhà kính. Lưới cách nắng được sử dụng để hạn chế giảm nhiệt độ vào ban đêm và giảm stress cây trồng ở vùng khí hậu lạnh hơn.

Phun sương

Cây con, cây cấy mô và rau củ phù hợp với môi trường ẩm ướt hơn. Tùy thuộc vào địa điểm và môi trường trồng cây, cần xem xét bổ sung thêm hệ thống kiểm soát độ ẩm. Một phương pháp hiệu quả về chi phí là sử dụng hệ thống phun sương trên toàn bộ cây trồng. Tuy nhiên, có 1 vấn đề tiềm ẩn với phương pháp này là những giọt nước lớn có thể rơi xuống và ảnh hưởng đến cây trồng. Một phuơng pháp khác là sử dụng hệ thống phun sương áp suất cao nhằm tạo ra các hạt nước siêu nhỏ, giúp tăng độ ẩm không khí mà không gây ảnh hưởng đến cây trồng. Sự kết hợp 2 phương pháp lưới cách nắng và hệ thống phun sương giúp giữ độ ẩm trong nhà kính.